2013-06-18 – In 2014 is Sint-Jans-Molenbeek ‘Culturele Metropool’. Deze titel en de bijbehorende financiële ondersteuning van de Federatie Wallonië-Brussel en de Franse Gemeenschapscommissie zetten elke twee jaar de culturele vitaliteit van een stad of gemeente van Wallonië of Brussel in de kijker.
Pierre-André Itin, de coördinator van de operatie in Molenbeek, is al sinds begin 2013 bezig met de voorbereidingen. Zijn eerste doel was de mensen van Molenbeek ontmoeten, alle mensen van alle soorten en maten. Hij kiest bewust voor een mix van evenementen, cultuur en maatschappij. Over het programma kan hij nog niets verklappen, dat blijft tot in het najaar een ‘work in progress’. Hij is een duizendpoot, de spin in het web. Dat etiket bevalt hem wel: al sinds zijn jeugd is hij een wereldburger, de zoon van een letterman, die gruwelt van grenzen, heel zinneke diep van binnen. Bij alles wat hij doet, geeft hij de voorkeur aan een transversale visie. ‘Een helikopterzicht’, zegt hij zelf, van 360 graden.
Man op een kruispunt
Zijn loopbaan en zijn wereld zijn atypisch, want dit manusje-van-alles hoort bij geen enkele discipline in het bijzonder. Op zijn achttiende droomde hij van het theater, maar na zijn afwijzing voor het Insas (Institut national supérieur des arts du spectacle) ontdekte hij dat hij zich nog liever bezighield met de vorm dan met de inhoud van een voorstelling. Dat was de stap naar Club Med, uiteraard als G.O., ‘maar dat is geen vakantie. Wat het decor betreft, zit je daar in een heel afgebakende wereld. Daar heb ik inzicht in een publiek van consumenten en communicatie met een team ontwikkeld.’ Want hij wordt al gauw coördinator van de activiteiten.
Vier jaar later zien we in België de opkomst van de promoboys, mannelijke hostessen. Hij zoekt een baan in die sector, werkt op verschillende evenementen, observeert … en wordt coördinator. Hij aanvaardt opdrachten in de publieke en private evenementensector. Zo werkt hij ook mee aan de lancering van de Ligue d’Impro, waar hij tien jaar blijft hangen. Daarnaast coördineert hij ook al twintig jaar de Caïus, de prijzen voor mecenaten van bedrijven. Zo slaat hij de brug tussen de publieke sector, de privésector en de initiatiefnemers van culturele projecten. Zijn loopbaan speelt zich dus af op het kruispunt van cultuur en evenementen voor de privésector, bedrijven en de overheid.
Vandaag houdt hij zich bezig met twee heel verschillende dossiers. Als consultant voor VisitBrussels coördineert hij het project ‘Tram Experience’, dat ontstond in het kader van ‘Brusselicious 2012, fijnproeversjaar’ en wegens succes wordt verlengd: ‘Mensen staan in de rij voor een diner van 75 euro in een tram die door de stad rijdt,’ zegt hij.
Katalysator van energie
En tegelijk leidt Pierre-André Itin Molenbeek 2014, een ‘one shot’ evenement waar alles uitgehaald moet worden. Na Luik in 2010 en La Louvière in 2012 was het de beurt aan het Brussels Hoofdstedelijk Gewest om de ‘Culturele Metropool’ aan te duiden. Een zestal gemeenten (waarvan sommige als groep) antwoordde op de projectoproep van de Federatie Wallonië-Brussel. Molenbeek haalde de titel binnen voor de jury, met een dossier dat – voor zijn komst – was samengesteld door de Dienst Gesubsidieerde Projecten, de Wijkcontracten, het Huis van Culturen, de Dienst Cultuur en het Museum. ‘We creëren geen ‘ding’ voor de gelegenheid,’ zegt Pierre-André Itin. ‘We brengen naar voren wat al bestaat, de rijkdom, de openheid, de veelzijdigheid, de uitgestoken hand van de gemeente. Er zijn 300 verenigingen om te ontmoeten, dus het is een huzarenstukje om al die energie te kanaliseren en te organiseren.’
Hij gaat te werk in blokken, knooppunten, talen. De samenwerkingsakkoorden worden afgesloten, het programma wordt bekendgemaakt in oktober. Maar hij onthult nu al de rode draad van het grote web dat hij wil samenstellen tussen mensen, mannen en vrouwen, bevolkingsgroepen, leeftijden … Elk project moet een maatschappelijk aspect hebben, een duurzaam denkproces op gang brengen en verenigingen samenbrengen. Zijn trefwoord is ‘toenadering’: tussen alle mensen die in hun eigen wereld werken, tussen de doelstellingen van Molenbeek 2014 en al die verenigingen, tussen de schepenen.
Cultureel erfgoed en culturele dynamiek
Hij definieert zichzelf als een vrij man, ook op politiek niveau, dus hij weet dat hij niet gebonden is. En hij vindt dat beperkte middelen aanzetten tot creativiteit. ‘Mijn filosofie is geen protectionisme,’ zegt hij, ‘maar ik vind wel dat het geld hier moet blijven. Ik denk er niet over om ergens anders grote vedetten te gaan zoeken.’ Hij stimuleert dus de zichtbaarheid van wat er al bestaat, hij activeert zo veel mogelijk energie.
Hij heeft een jaar om het culturele erfgoed en de culturele dynamiek van Molenbeek naar voren te brengen. Het komt mooi uit dat de Vaartkapoen, het gemeenschapscentrum van Molenbeek, 25 jaar bestaat. Maar er is ook de 50 jaar Marokkaanse immigratie, het 25-jarig bestaan van het Gewest, het kanaal dat volop in beweging is … Een jaar zal niet genoeg zijn! Het eerste evenement is al gepland op 14 januari 2014. En de vele activiteiten zullen elkaar in een gestaag ritme opvolgen.
Het is een behoorlijk uitdagende opdracht, maar Pierre-André Itin rekent erop dat hij achteraf tevreden kan terugkijken op een geslaagd jaar.
Véronique KIRSZBAUM
