2014-01-08 – Bij de opstelling van het dossier voor de heraanleg van het Gemeenteplein wilde de gemeente Sint-Jans-Molenbeek daar een origineel artistiek aspect aan toevoegen: de installatie van een kunstwerk dat nauw verbonden is met de toekomstige aanblik van dit belangrijke plein in het historische centrum.
Er werd aan vier kunstenaars gevraagd een ontwerp in te dienen en het voorstel van Joëlle Tuerlinckx overtuigde de jury van experts het meeste. Haar ‘artistieke interventie’ in de openbare ruimte nodigt mensen uit om zich voorover te buigen naar de grond van de ‘grote openluchtsalon’ die wordt beschreven door de architecten-stedenbouwkundigen van A-Practice, het bureau dat verantwoordelijk is voor de heraanleg van het plein.
Het kunstwerk ligt in het zwaartepunt – niet alleen van het plein, maar van het hele stadsvernieuwingsgebied dat wordt bepaald door de oppervlakte van alle openbare werken.
Het is een blauwe steen uit Henegouwen, een monoliet van 12,5 ton afkomstig uit een steengroeve in Zinnik, die deze woensdag in het scheepsruim van de aak De Molenbeek over het kanaal werd aangevoerd tot aan de sluis van Molenbeek. Van daaruit ging de steen per uitzonderlijk vervoer naar het Gemeenteplein. Daar wordt hij ingegraven en volgens de kunstenares “het zwaartepunt van het nieuwe plein. Het nulpunt wordt meestal toegekend aan een architecturaal werk om de coherentie daarvan te bewaren. Vanuit dit nulpunt krijgt een gebouw vorm. Op dezelfde manier zal deze steen op het Gemeenteplein een referentie vormen voor alle uitvoerders. Dit ‘Nulmoment - Nulpunt’ zal op alle plannen staan en zal bij alle latere ingrepen een rol spelen.”
De bewoners kunnen het kunstwerk beleven door zich de kolossale steen voor te stellen, waarvan alleen de bovenkant zichtbaar is via een venster dat wordt ingewerkt in de bestrating van het Gemeenteplein. Dan bevinden ze zich op het Nulpunt van Molenbeek …
De aak De Molenbeek knoopte weer aan bij de eerste hoofdstukken van haar leven door de steen tot aan de sluis van Molenbeek te brengen, zo dicht mogelijk bij de eindbestemming. Het schip heette vroeger ‘Risque’ en is gebouwd in 1965, maar in december 2012 werd het eigendom van de gemeente. Het Huis van Culturen en Sociale Samenhang van Sint-Jans-Molenbeek wil het omvormen tot een drijvende multifunctionele culturele ruimte, een origineel initiatief in het kader van Molenbeek, Culturele Hoofdstad 2014.
