2013-11-01 – Op 4 november eerstkomend beginnen de herinrichtingswerken aan het Gemeenteplein in Sint-Jans-Molenbeek. De werken worden geleid en gefinancierd door Beliris, het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en de Gemeente Molenbeek in het kader van het Wijkcontract ‘Cinéma – Belle-Vue’. Het is de bedoeling het bestaande parkeerterrein om te vormen tot een gedeelde ruimte voor voetgangers, fietsers en automobilisten.
De gedeelde ruimte, een originele en vernieuwende visie op de openbare ruimte
Het inrichtingsprincipe van dit plein is dat van de gedeelde ruimte, waarbij geen enkele zone een specifieke bestemming krijgt, maar waar alle gebruikers evenveel prioriteit krijgen. Er is praktisch geen signalisatie, behalve de bewegwijzering waar je de gedeelde ruimte binnenkomt. Er zijn geen fietspaden, wegen of voetpaden, met de bedoeling alle bezoekers alert en aandachtig te houden. Deze vermenging staat garant voor veiligheid, want er is onvermijdelijk meer sociale interactie en visueel contact tussen de bezoekers. Het plein is ruim en groot en het is de bedoeling dat het vooral een ontmoetingsplaats wordt. Er zullen sociale, culturele en economische manifestaties georganiseerd kunnen worden.
Het concept van dit plein is een creatie van Cécile Chanvillard en Vincent Piroux van architectenbureau A-Practice, in samenwerking met Pierre Vanderstraeten, die architect, socioloog en stedenbouwkundige is. Zij hebben de wedstrijd die de Gemeente Molenbeek en Beliris in 2010 hebben georganiseerd op briljante wijze gewonnen, op basis van hun originele, vernieuwende visie op de openbare ruimte.
Waterstralen en markten
De nieuwe ruimte zal uniform geplaveid worden met hetzelfde materiaal. Ze zal gemakkelijk toegankelijk zijn voor mensen met een beperkte mobiliteit: er zijn geen niveauverschillen en het plein wordt uitgerust met een oriëntatiesysteem voor slechtzienden. Het plan omvat ook banken, die meerdere functies hebben: de bomen beschermen, het verkeer kanaliseren, de mensen zitplaatsen bieden, de voetgangersruimte afscheiden van het verkeer dat uit de Graaf van Vlaanderenstraat komt en op die manier de zwakke weggebruikers beschermen. De inplanting van dit stadsmeubilair werd zodanig ontworpen dat in de mate van het mogelijke dezelfde opstelling kon worden behouden voor de donderdag- en de zondagmarkt (met ondergrondse stroomtoevoerpunten). Nieuwe aanplantingen en waterstralen maken van het plein een plek waar mensen zich op een aangename manier kunnen ontspannen. In de hele zone geldt ten slotte een snelheidsbeperking van 20 km/u.
De transformatie van de ruimte heeft tot gevolg dat ongeveer 90 parkeerplaatsen verdwijnen. Die plaatsen zullen voor het grootste deel vervangen worden door andere in de onmiddellijke buurt van het plein (parking Brunfaut). In de eerste strook van de Graaf van Vlaanderenstraat, komend vanaf de Gentsesteenweg, blijft een aantal plaatsen behouden. Mensen met beperkte mobiliteit kunnen ook gebruik maken van parkeerplaatsen tegenover het gemeentehuis.
De werken hebben hoofdzakelijk plaats op het Gemeenteplein, maar ook de Pradostraat en de Graaf van Vlaanderenstraat zijn erbij betrokken.
De werken zullen 210 kalenderdagen duren en in die periode worden de markten gedeeltelijk verplaatst. De kramen die op het plein stonden voor de donderdagmarkt zullen verdeeld worden over de Sint-Mariastraat en de kramen van de zondagmarkt verhuizen naar het Johannes-de-doper Voorplein.
