2014-08-19 – Wist u dat de haven van Brussel in de negentiende eeuw op circa 100 meter van het de Brouckèreplein lag? En dat aan het begin van de twintigste eeuw in het centrum een titanenarbeid werd geleverd om het Kanaal van Willebroek 60 meter te verplaatsen? Tussen de jaren zeventig en negentig waren er optredens van bekende groepen, zoals Eurythmics, Human League, Joy Division en Blur, in kleine zaaltjes bij het kanaal. En vandaag vertegenwoordigt het Kanaalgebied, met zijn 2.509 hectare verspreid over 8 gemeenten, 15,5 procent van de oppervlakte vanhet Brussels Hoofdstedelijk Gewest en woont er 17 procent van de bevolking. Sinds 1995 zijn er zo'n 4.000 publieke woningen gebouwd.
Dat zijn maar enkele van de vele, vaak onbekende cijfers die u kunt vinden in het boek Kanaal? Hoezo kanaal?! - Geïllustreerde beschrijving van het Kanaalgebied in Brussel. Deze omvangrijke publicatie van het Agentschap voor Territoriale Ontwikkeling (ATO) voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest wordt in een beperkte oplage verspreid in papieren vorm, maar de elektronische versie is gratis beschikbaar in het Nederlands en in het Frans.
Het Kanaalgebied mag zich sinds enkele jaren verheugen in een verhoogde aandacht van de overheid en een vernieuwde belangstelling van de privésector. Er vinden grote veranderingen plaats in dit stadsdeel, dat intussen wordt beschouwd als een belangrijk ontwikkelingsgebied van het gewest. Slechts weinigen kennen dit complexe gebied vol tegenstellingen echter in al zijn aspecten en kunnen bijvoorbeeld inschatten hoezeer de evolutie van het kanaal haar stempel heeft gedrukt op de morfologie van de stad en nog steeds drukt op haar ontwikkeling. Er bestaan veel stereotiepe denkbeelden en vooroordelen over het Kanaalgebied, dat zelden wordt bekeken vanuit zijn potentieel, zijn diversiteit en zijn dynamiek.
“Die vaststelling”, zegt Luc Maufroy, directeur van het ATO, “leidde ertoe dat wij een specifieke uitgave over het Kanaalgebied wilden maken. Om een stand van zaken te geven die een transversaal inzicht in het gebied biedt, vanuit de veranderingen in het verleden en het heden, met een vooruitblik op de toekomstige ontwikkelingen. Dat was drie jaar geleden, toen er nog veel minder mensen waren die het belang en het potentieel van dit gebied erkenden. De laatste paar jaren is de evolutie van dit gebied in een stroomversnelling geraakt.”
Het boek gecoördineerd door Lise Nakhlé en Frédéric Raynaud is opgebouwd in thematische hoofdstukken, verrijkt met een groot aantal kaarten en illustraties: geografie, geschiedenis, demografie, werkgelegenheid, huisvesting, economie, cultuur, toerisme, vrije tijd, identiteit, enz. Het biedt de lezer inzicht in de grote uitdagingen waarvoor dit gebied staat. “Bovendien heeft het ATO ervoor gekozen om zijn expertise te laten aanvullen met bijdragen van zowel mensen op het terrein als experts en met interviews met de van de directies van publieke en private instanties om een goed beeld te geven van de dynamiek die er leeft. Voor zover ik weet, is dit het eerste boek over het kanaal met zo’n transversale en multidisciplinaire benadering, dat eveneens ingaat op het belang van de positieve stimulans van de overheidsinitiatieven via diverse programma’s.”
Kanaal? Hoezo kanaal?!is het resultaat van de geduldige verzameling en minutieuze interpretatie van een groot aantal cijfers en gaat verder dan alleen het geven van een stand van zaken op een bepaald moment. “Deze uitgave is de aanzet voor de uitbouw van een monitoring van het gebied”, zegt Dirk Van de Putte, adjunct-directeur van het ATO. “De observatie of, beter gezegd, de kennis van het gewestelijke grondgebied is immers een van de pijlers van het ATO, waardoor wij in staat zijn om opkomende elementen en nieuwe evoluties in het Kanaalgebied te detecteren voordat veel Brusselaars zich ervan bewust worden. Tegelijk legt dit werk de basis voor een systematische en permanente monitoring van dit specifieke stadsdeel, in samenwerking met de organen die de (demografische, sociaaleconomische, stedenbouwkundige …) statistieken produceren. Zo kunnen we voorstellen doen voor een optimaal beleid ten aanzien van de uitdagingen, problemen, kansen en noden van het Kanaalgebied, zijn bewoners en zijn gebruikers.”
- Link naar de elektronische versie van de publicatie (PDF): http://canal.brussels/sites/default/files/documents/AtlasCanal_NL_WEB.compressed.pdf
